نظم و دیسیپلین، پل میان اهداف و دستاوردها است. احتمالا همین حالا ذهن نقیضیابتان یک فرد شلخته موفق را به یادتان میآورد و میپرسد “پس او چطور توانست؟ “. چه کسی میداند اگر از معجزه نظم برای رسیدن به اهدافش بهره میگرفت، زودتر، بهتر و بیشتر به دستاورد نمیرسید؟ در این مقاله میخواهیم به فوایدی از نظم بپردازیم که بیسر و صدا ما را به مسیر سعادت هدایت میکنند.
دیسیپلین به عنوان یک ویژگی شخصیتی اکتسابی شناخته میشود و بخش مهمی از آن به شیوههای تربیتی والدین فرد برمیگردد. یعنی شما باید در مسیر رشد خود، انضباط را به عنوان یک مهارت کسب کرده و سپس آن را به یکی از ویژگیهای اخلاقی/رفتاری خود تبدیل کنید. هرچند افراد در هر سنی قادر به برنامهریزی و عملی کردن نظم در زندگی خود هستند، اما کسانی که از کودکی به نوعی در چنین محیطی رشد کردهاند، با صرف انرژی کمتری میتوانند آن را در زندگیشان اعمال کنند.
با این حال ممکن است برای بسیاری از افراد، تغییراتی مانند با برنامه بودن کاری دشوار و طاقتفرسا به نظر بیاید. این کار همانند رژیم گرفتن، روزهای اول ممکن است سخت باشد و فرد برای داشتن زندگی منظم احساس فشار و ناتوانی کند و آن را رها کند. ولی برای افرادی که بر تصمیم خود میمانند این نظم و دیسیپلین به جزئی جدانشدنی از زندگیشان تبدیل خواهد شد.
افرادی که توانستهاند به خوبی نظم را در زندگی خود پیاده کنند استرس کمتری را تجربه میکنند. زیرا بیبرنامه بودن نه تنها موجب اتلاف وقت میشود، بلکه بخش زیادی از ذهن انسان را درگیر خود میکند. درگیری ذهنی موجب عدم تمرکز، استرس و سردرگمی فرد شده و در نهایت می تواند او را از رسیدن به مسئولیتها و یا اهداف بلند مدت خود محروم کند. دقیقا همانطور که نیر ایال در کتاب ذهن حواس جمع میگوید: «بیبرنامگی باعث میشود همیشه برای انجام کارهای مختلف وقت کافی نداشته باشید. این یعنی عجله کردن، سرسری انجام دادن کارها و نداشتن تمرکز و آرامش کافی!». البته او در این کتاب راهکارهای موثری را برای داشتن ذهنی حواس جمع نیز ارائه کرده است که پیشنهاد میکنیم خلاصه آنها را در وبسایت بوکاپو مرور کنید.
نظم در زندگی
حتماً شما نیز میدانید که لازمه هدفمندی، نظم و انضباط در همه جنبههای زندگی است. نظم و دیسیپلین از اتلاف وقت جلوگیری میکند. کسانی که در زندگی شخصی خود با صفت شلخته شناخته میشوند، ممکن است مدت زمان زیادی را صرف پیدا کردن وسایل خود کنند. این به هم ریختگی بر اعصاب و روان فرد تاثیر منفی میگذارد اما چون به آن عادت کرده و در واقع حالت دیگری را تجربه نکردهاند، با این وضعیت احساس راحتی میکنند.
به همین دلیل به محض اینکه اطرافشان مرتب شود، احساس میکنند دیگر هیچ چیز سر جایش نیست. ذات انسان به راحت طلبی گرایش دارد و این طبیعی است که به سختی خودمان را مقید به انجام کارهای ضروری در وقت تعیینشده کنیم. اما چند هفته زندگی در نظم، شما را به منظم بودن عادت میدهد.
شاید برای بسیاری این سوال پیش آمده باشد که دیسیپلین داشتن در زندگی خود را از کجا و چگونه آغاز کنند. آغاز این مسیر به میزان زیادی به عادات شخصی شما بستگی دارد که ما در این مقاله به چند مورد آن نیز اشاره میکنیم. اما پیشنهاد میکنیم پیش از آن سری به عادتهای خود بزنید و با کمک کتاب قدرت عادت انگیزههای پنهان برای تبدیل بعضی امور روزانه به عادت را بیابید. آگاهی از چرخه شکلگیری عادت به شما کمک میکند راهکارهای این مقاله را راحتتر در عادتهای مثبت زندگی خودتان بگنجانید.
اهداف خود را روی کاغذ بیاورید
زمانی که اهدافتان را روی کاغذ مینویسید، ذهنتان طور دیگری برای رسیدن به آنها برنامهریزی میکند. زیرا به صورت عینی آن را مشاهده کرده است. در واقع رسیدن به آن هدف، مانند یک فرمان به ذهنتان ارسال میشود و باید در مسیر رسیدن به آنها قدم بردارد. بجدول اهدافی در ذهنتان نقش میبندد که مغزتان را برای برقراری نظم سربهراهتر میکند.
یک نقلقول خوشایند که گوینده آن ناشناس است میگوید:
اگر هنوز شک دارید که چرا بهتر است افکار و برنامههای خودتان را از ذهنتان بیرون بیاورید و روی کاغذ مکتوب کنید، پیشنهاد میکنیم حتما کتاب بنویس تا اتفاق بیفتد را در وبسایت بوکاپو مطالعه کنید. هنریت کلاوسر نویسنده کتاب، علاوه بر اینکه شما را با فواید نوشتن اهداف آشنا میکند، کمکتان میکند تا خواستههای واقعی خود از زندگی را بیابید.
برنامه روزانه خود را از قبل بنویسید
بیبرنامگی زمان شما را به خطر میاندازد و سبب میشود گمان کنید کار زیادی در طول روز ندارید. اما وقتی کارهایتان را بنویسید، در کمال تعجب ممکن است در پایان روز متوجه شوید که نتوانستید همه آنها را انجام دهید. با نوشتن، پایبندی به نظم را برای ذهنتان آسانتر میکنید. برنامهریزی جزء جدانشدنی از زندگی با نظم و دیسیپلین است.
زمانی را به تفریح اختصاص دهید
انضباط به این معنا نیست که همیشه باید در حال انجام کارهایی در راستای اهدافتان باشید. این کار اصلا شدنی نیست! اگر بخواهیم واقعبین و متعادل رفتار کنیم، متوجه میشویم که باید هر زمان نیاز داریم باتریمان را شارژ کنیم تا دچار خستگی روانی نشیم و بهرهوریمان را کاهش ندهیم. ذهنمان مانند کودکی است که اگر در ازای کارهای خوب پاداش جذابی دریافت کند، با ما همراهتر میشود. تفریح و استراحت به همان اندازه اهمیت دارد که برقراری نظم در زندگیتان موثر است.
اگر خسته شدید، استراحت کنید اما متوقف نشوید
قرار نیست برای رسیدن به یک هدف همیشه از کوه بالا بروید. اگر دائما خودتان را مجبور به تحمل فشار و سختی کنید، خودتان را به آستانه تحمل روانی میرسانید. بازگشت از آن نقطه به حالت عادی، انرژی و زمان بیشتری از شما میگیرد. همه چیز یک شبه محقق نمیشود، این انتظار که اگر تا رسیدن به هدف هیچ توقفی نداشته باشم، زودتر خواهم رسید، تصور اشتباهی است. افراد باید به این نکته توجه کنند که ایجاد تغییر در زندگی به یکباره عملی نمیشود و نیازمند استمرار و تلاش بسیار و همچنین اراده قوی برای ادامه مسیر است.
دیسیپلین داشتن
دیسیپلین داشتن در زندگی به یکباره ایجاد نمیشود! این رفتار گاهاً نیازمند ماهها تلاش است. باید بدانید در این مسیر خستگی، جا زدن، ناامیدی و… وجود دارد اما اگر شخصیت خود را بهتر بشناسید در مواقع حساس کنترل بیشتری بر واکنشهایتان خواهید داشت. بهتر است بدانید که چقدر انعطافپذیر هستید، ارادهتان در انجام کارها چقدر است و چه مقدار بر تصمیمهای خود استوار هستید. در اینجا چند متد برای آسانتر شدن این راه به شما پیشنهاد میکنیم:
با خودشناسی شروع کنید
روان ما پیچیدهتر از آن چیزی است که تصور میکنیم. احتمالا این مسئله را در موقعیتهای سخت زندگیتان تجربه کردهاید. ناگهان رفتاری از شما سر میزند که از خودتان انتطار نداشتید. هیجانزده میشوید و تصمیمی را میگیرید که عواقبش متعجبتان میکند. اگر زندگی را بدون خودشناسی و آگاهی بگذرانیم، مانند این است که پول ارزشمندمان را خرج هیچچیز کنیم! هدف از خودشناسی این است که به ضعفها و قدرتهایمان آگاه شویم، زوایای پنهان و تاریک ذهنمان را ببینیم تا بتوانیم قدمی به جلو برداریم.
از دیگران الگو بگیرید
وقتی بک نفر بتواند از عهده کاری بربیاید، شما هم میتوانید. افرادی که در زندگی کاری و فردی خود منظم هستند مورد تحسین و تشویق دیگران واقع میشوند. دقیقاً همین موضوع است که میتواند مشوق بسیار خوبی برای دیگران باشد تا آنها نیز سبک زندگی خود را تغییر دهند و دیسیپلین را در آن اجرا کنند. دیدن دستاوردهای شخصی که او را تحسین میکنید، به شما نیز انگیزه میدهد تا کارهای سخت را انجام دهید و به هدفتان برسید.
پاداش دادن را فراموش نکنید
تشویق شدن در میان مسیرهای سخت مانند نیروی محرکهای قوی عمل میکند. فراموش نکنید که پس از رسیدن به اهدافتان، هرچند کوچک، به خود پاداش دهید. این پاداش میتواند متناسب با بزرگ یا کوچک بودن هدفی که به آن رسیدهاید متغیر باشد.
استثنا قائل نشوید
یکی از مشکلاتی که در مسیر شکلگیری عادتها پیش میآید استثنا قائل شدن است که در صورت تکرار آن نیز به یک عادت بد تبدیل میشود. در شکلگیری عادتها اصلیترین نکته تداوم داشتن و ماندن بر تصمیم خود است. زیرا مغز شما در حال تشکیل یک مسیر عصبی جدید بوده و اگر در برنامه شما وقفهای اتفاق بیفتد، شکلگیری این مسیر با اختلال مواجه میشود و در نتیجه تلاشهای شما به هدر میرود.
از کتاب ها کمک بگیرید
کتابها همیشه بهترین راهنما برای ایجاد تغییرات در زندگی بوده و هستند. نکته مثبتی که خواندن کتاب دارد این است که علاوه بر این که اطلاعات مورد نیازتان را در آن پیدا میکند، مطالعه به طور ناخودآگاه ذهن فرد را منظم میکند پس میتوان مطالعه را یک تیر و دو نشان به حساب آورد.
کتابهایی زیادی هستند که میتوانند در مسیر تغییر سبک زندگی کمک کننده باشند. در اینجا به چند مورد از بهترین کتابهایی که در سر و سامان دادن امور کمکتان میکنند، اشاره میکنیم:
- دگرگونی زندگی با جادوی نظم اثر ماری کندو
- اثر مرکب اثر دارن هاردی
- شیوه سازمان دادن به کارها اثر دیوید آلن
- برنامه ریزی به روش بولت ژورنال اثر رایدل کارول
- چک لیست اثر آتول گوانده
دیسیپلین رفتاری
افراد با دیسیپلین رفتاری خلق و خوی خود را تا حد قابل توجهی به کنترل در میآورند و سعی میکنند واکنشهایی که در مواقع حساس نشان میدهند، واکنشهایی صحیح و منطقی باشد. بنابراین دیسیپلین رفتاری به کنترل هیجانات نیز کمک به سزایی میکند.
از دیگر مزایای دیسیپلین رفتاری میتوان به ایجاد تعادل در زندگی اشاره کرد. نظم در زندگی باعث میشود تا فرد زمان لازم را برای انجام کارهای موردعلاقه، گذراندن زمان با خانواده و دوستان و تفریح کردن پیدا کند. دیسیپلین رفتاری شما را وادار میکند تا در زندگی خود وقت شناس باشید، مسئولیت اعمال خود را بپذیرید و برای رسیدن به اهداف خود منتظر شنبه جادویی نباشید. این ویژگیهای رفتاری، افراد با دیسیپلین را به افرادی قابل اعتماد در جمع دیگران تبدیل میکند و باعث میشود تا افراد حساب ویژهایی باز کنند و آنها را الگوی خود قرار دهند.
دیسیپلین شخصی
تا به حال به آنچه با شنیدن کلمه نظم و دیسیپلین به ذهنتان میرسد دقت کردهاید؟ احتمالا اولین چیزی که تصور میکنید یک خانه مرتب، ظاهر آراسته و به طور کلی نظم و انضباط ظاهری است، اما اگر یک شخصیت منظم را بخواهید تصور کنید چه چیزی به ذهنتان میآید؟ آیا باز هم آراستگی ظاهری است یا خیر؟
نظم و انضباط شخصی به یک فرآیند ذهنی اشاره میکند که فرد به وسیله آن میتواند رفتار، عواطف و احساسات درونی خود را به خوبی سر وسامان ببخشد، همچنین نقاط ضعف و ترسهای خود را به موقع مدیریت کند تا روال زندگیاش را به صورت منفی تحت تاثیر قرار ندهد.
همچنین دیسیپلین شخصی به افراد ذهنی منظم و متمرکز میدهد که این خود نیز زمینه آرامش و شادی دائمی در زندگی است.
سوال اینجاست که اگر دیسیپلین شخصی راه رسیدن به موفقیت فردی و اجتماعی است چطور در تواناییهای ما تاثیر میگذارد؟ افرادی که دیسیپلین شخصی مناسبی دارند، به تواناییهای خود ایمان دارند و نقاط قوت و ضعف خود را میشناسند. این کار باعث میشود افراد در اموری که در آنها استعداد و توانایی خوبی دارند مشارکت کنند و در نهایت چون هم استعداد و هم توانایی و علاقه این افراد هم مسیر هستند، به موفقیت در امور انتخابی میرسند.
اما دیسیپلین شخصی یک سبک زندگی است و نمیتوان آن را به یکباره وارد چرخه زندگی کرد. زیرا این فرآیند بدون تمرین، صرف زمان و اراده امکانپذیر نیست. لازمه دیسیپلین شخصی را میتوان شناخت خود دانست. شناخت خود به معنی آگاهی از اهداف، ارزشها، باورها و امیال و آرزوها است. بنابراین ما با شناخت خود، اهداف مهمی که در زندگی داریم را میشناسیم و به وسیله دیسیپلین شخصی برای رسیدن به آنها برنامهریزی میکنیم و به سمت اهداف قدم برمیداریم.
چرا داشتن نظم و دیسیپلین از عوامل اصلی موفقیت است؟
اگر مصاحبه افراد موفق را خوانده باشید بدون شک همه آنها از برنامه ریزی و داشتن نظم ، چه در زندگی فردی و چه زندگی کاری و اجتماعی، صحبت کردهاند. اکثر افراد موفق ساعت خواب مشخص، روتین غذایی سالم و سبک زندگی منظمی دارند. مثلا مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک هر صبح در ساعت مشخصی بیدار میشود، به دویدن رفته و پس از آن با مشاور خود درمورد درگیریهای ذهنی خود صحبت میکند.
از مزایای داشتن روتین منظم در زندگی میتوان به آرامش ذهنی، جلوگیری از اتلاف وقت و قابل پیش بینی کردن یک روز کاری اشاره کرد. به طور کلی نظم و دیسیپلین به کمک عواملی که به بررسی آن میپردازیم یکی از ستونهای موفقیت است. این عوامل شامل:
مدیریت زمان
منظم بودن از اتلاف وقت جلوگیری میکند. افرادی که دارای سبک زندگی منظم و مطابق برنامه هستند، کارهایی که باید انجام دهند را به همراه زمان مناسب آنها میدانند و چون بسیاری از این افراد از روزهای قبل برنامه خود را تنظیم میکنند در طول روز سردرگم نیستند. بنابراین از ساعات روز حداکثر استفاده را میبرند و میتوانند زمان بیشتری را به تلاش برای اهداف خود اختصاص بدهند.
تداوم
استمرار یکی از عوامل تبدیل کردن یک رفتار به عادت است. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم برای تغییر سبک زندگی باید یک رفتار را به عادت تبدیل کنیم. دیسیپلین در زندگی یعنی انتخاب عادتهای سالم و داشتن یک روتین منظم و از آنجا که لازمه رسیدن به موفقیت تداوم و تلاش در یک مسیر است، انضباط در نهایت منجر به موفقیت میشود.
سخت کوش بودن
افراد منظم تلاش و سخت کوشی را عضو جدانشدنی از زندگی خود میدانند. باور این افراد این است که با تلاش میتوانند به اهداف خود برسند و البته این را هم میدانند که در این مسیر سختی وجود دارد.
عواملی که بررسی کردیم تنها چند مورد جزئی از تاثیر نظم و دیسیپلین در موفقیت افراد است و همانطور که خواندید تغییر سبک زندگی به سبک منظم نه تنها باعث موفقیت میشود بلکه آرامش ذهنی و شادی را برای افراد به ارمغان میآورد. اگر میخواهید دیسیپلین بخشی از روتین زندگیتان شود و دیگران شما را فردی با دیسیپلین بالا بدانند، کافیست از همین الان تصمیم بگیرید و تمرینات و برنامهریزی را شروع کنید. مطمئن باشید ماه آینده، نرخ نظم در زندگیتان از چیزی که الان است، بسیار بیشتر خواهد شد.
یک عامل مهم به هم ریختگی در زندگی امروز، مزاحمتهایی است که ابزارهای دیجیتال برایمان ایجاد میکنند و پایبندی به برنامههایمان را تحت تاثیر قرار میدهند. با وابستگی بیش از حد انسانها به ابزارهای دیجیتال، کنترل نظم و برقراری آرامش در زندگی تبدیل به یک مسئله چالشبرانگیز شده است. اگر تصور میکنید دنیای تکنولوژی مانع برقراری دیسیپلین در زندگی شماست، کتاب مینیمالیسم دیجیتال همان کتابی است که برای رهایی از این وضعیت کمکتان میکند.
دیسیپلین را میتوان یک سبک زندگی دانست که در آن افراد در همه جنبههای زندگی خود مانند فردی، اجتماعی، کاری و غیره از برنامه و روتین مشخصی استفاده میکنند. به طور کلی میتوان گفت افرادی که در چهارچوبهای مشخصی که خود انتخاب کردهاند به سمت اهداف خود حرکت میکنند، دیسیپلین دارند.
پیاده کردن نظم و دیسیپلین در زندگی کار آسانی نیست و نیازمند زمان و تمرین است. اما میتوان با برنامهریزی، شناخت خود و شناخت اهداف خود، مسیر رسیدن به اهداف را مشخص کرد و به سوی آن گام برداشت.
چقدر من خوشحالم این سایتو یافتم