چرا و چگونه خود را دوست داشته باشیم؟ (۵ روش برای دوست داشتن خود)

بارها و بارها شنیده‌ایم که می‌گویند: «خودت رو دوست داشته باش!» حتی برخی مواقع این جمله انتقادی‌تر هم می‌شود: «تو اصلاً خودت رو دوست نداری! باید بیشتر به خودت توجه کنی.» در این لحظات بزرگترین سؤالی که در ذهن شکل می‌گیرد که اصلاً دوست داشتن خود به چه معنی است و چگونه خود را دوست داشته باشیم؟

معمولاً کسانی که ما را بابت دوست‌ نداشتن خودمان مؤاخذه می‌کنند، در این خصوص سکوت می‌کنند و ما هنوز نمی‌دانیم چگونه خود را دوست داشته باشیم و اساساً این دوست داشتن چرا لازم است و چگونه به ما کمک می‌کند؟

آیا شما خودتان را دوست دارید یا شما هم مثل خیلی از افراد هنوز درگیر معنای دوست داشتن خود هستید؟ در این مقاله از مجله بوکاپو، سعی داریم به این سؤالات پاسخ بدهیم و به چرایی و چگونگی دوست داشتن خود بپردازیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

چگونه خود را دوست داشته باشیم؟

وقتی می‌پرسیم چگونه خود را دوست داشته باشیم، نه به دنبال خودخواهی و خودمحوری هستیم و نه می‌خواهیم آدم ازخودراضی و گستاخی به نظر برسیم. در فرهنگ ما محبت به دیگران، بزرگترها، معلمان و اساتید، دوستان و خانواده، همه و همه بسیار پسندیده است و همیشه توصیه می‌شود؛ اما معمولا کسی در مورد دوست داشتن خود چیزی به ما نمی‌گوید.

دوست داشتن خود چیزی شبیه عشق مادر به فرزند است. آیا مادری را دیده‌اید که عشق و محبتش نسبت به فرزندش را شرطی کند و فقط در موقعیت‌های خاص به فرزندش عشق بورزد؟

در هر شرایطی باید بتوانیم خود واقعی‌مان را بپذیریم و خودمان را بابت همه خطاهایمان ببخشیم. شناخت خود واقعی‌مان و دوست داشتن آن می‌تواند در رسیدنمان به آرامش سهم پررنگی داشته باشد.

پیشنهاد مطالعه: چرا و چگونه خود را دوست داشته باشیم؟ (۵ روش برای دوست داشتن خود)

درست همانگونه که مادران پس از اشتباهات و خطاهای فرزندانشان، عشقشان را از آنها دریغ نمی‌کنند، ما نیز می‌خواهیم همانگونه خودمان را دوست داشته باشیم و عشق به خودمان را به موفقیت‌ها و دستاوردهایمان گره نزنیم.

همه ما باید به یاد داشته باشیم که کامل نیستیم و نباید انتظار داشته باشیم همیشه بهترین عملکردها و دستاوردها را داشته باشیم. وقتی به مسیری که در زندگی طی کرده‌ایم نگاه می‌کنیم، موارد بسیاری را می‌بینیم که چه رفتار بی‌رحمانه‌ای با خودمان داشته‌ایم و چه محبت‌ها که نثار دیگران شده‌ است که خودمان به آن سزاوارتر بوده‌ایم.

اگر خودمان را بی‌هیچ قید و شرطی دوست داشته باشیم، دیدگاه مثبتی درباره خودمان داشته باشیم و خود را ارزشمند بدانیم، همه جوانب زندگی‌مان تحت‌تأثیر چنین دیدگاهی قرار می‌گیرند و موفقیت‌های ارزشمندتر و رضایت درونی بیشتری خواهیم داشت.

چرا باید خودمونو دوست داشته باشیم؟

اما واقعاً چرا دوست داشتن خود تا این حد مهم است؟ چرا باید بدانیم چگونه خودمان را دوست داشته باشیم؟ در سال‌های اخیر واژه‌های زیادی به دایره واژگانمان اضافه شده است که حاکی از اهمیت دادن به خود است:

• عشق به خود
• خود مراقبتی
• خود شفقت‌ورزی

و واژگانی از این دست. شاید به نظر برسد که آرام آرام به سمت خودخواهی پیش می‌رویم و همه این مفاهیم و واژه‌ها به معنای این است که باید همواره خودمان را نسبت به دیگران در اولویت قرار دهیم و خواسته‌ها و حقوق دیگران را زیر پا بگذاریم. اتفاقاً برعکس!

اگر شما خودتان را دوست داشته باشید و برای خودتان احترام قائل شوید، با دیگران نیز همین‌طور رفتار خواهید کرد. چرا که رفتار ما با دیگران، انعکاسی از رفتار ما با خودمان است! پس دوست داشتن خود نه تنها به معنای خودخواهی و زیر پا گذاشتن دیگران نیست، بلکه احترام و حسن رفتار با دیگران را نیز به دنبال خواهد داشت.

از سوی دیگر معمولاً در جامعه به ما یاد داده شده است که همواره باید عشق را از دیگران دریافت کنیم. باید مورد توجه و تحسین دیگران باشیم و آنها ما را دوست داشته باشند. یا باید در رابطه‌ای رمانتیک و عاشقانه قرار داشته باشیم تا احساس ارزشمندی و شادی داشته باشیم.

اما اینگونه نیست! ممکن است در یک رابطه عاشقانه باشید و باز هم احساس خوبی نسبت به خودتان نداشته باشید. آنچه اهمیت دارد رابطه شما با خودتان است، نه رابطه شما با دیگران. و دقیقاً به همین دلیل است که هیچ عامل خارجی نمی‌تواند جای دوست داشتن خود را پر کند! این عشق باید از درون خودتان بجوشد.

داشتن یک رابطه خوب و عاشقانه با خودتان اولین گام برای داشتن عزت نفس بالاست. یکی از ستون‌های عزت نفس که در کتاب شش ستون عزت نفس به آن اشاره شده است، پذیرشِ خود و مسئولیت‌پذیری نسبت به خود است.

چرا که اگر همیشه به دنبال نیروی بیرونی باشید که به شما احساس ارزشمندی بدهد، احتمالاً چندان خوش‌شانس نخواهید بود. در عوض این ارزشمندی و اعتماد به خود باید نیرویی از درون شما باشد.

فقدان عشق به خود می‌تواند شما را به آهنربایی تبدیل کند که روابط سمی و ناکارآمد را به سوی شما می‌کشاند و شما را در دام تله مهرطلبی خواهد انداخت. فداکاری بیش از حد برای دیگران و تلاش برای حفظ رابطه‌ای که در آن ارزش شما حفظ نمی‌شود.

در حالی که اگر شما خودتان را دوست داشته باشید، تحمل کردن رابطه‌ای که در آن نادیده گرفته می‌شود و به خواسته‌هایتان اهمیتی داده نمی‌شود، برایتان غیرممکن خواهد بود و از روابط سمی دور خواهید ماند.

پیشنهاد مطالعه: چرا و چگونه خود را دوست داشته باشیم؟ (۵ روش برای دوست داشتن خود)

۷  دلیل برای اینکه خودتان را دوست داشته باشید

بهبود رابطه‌‌ای که با خودتان دارید، برای بهبود سلامت روان و به‌زیستی بسیار مؤثر است. دوست داشتن خود از استرس ما می‌کاهد و عزت نفس و اعتماد به نفس را برای ما به ارمغان خواهد آورد.

از سوی دیگر اگر رابطه محبت‌آمیزی با خود نداشته باشید، احتمال اینکه در دام کمال‌گرایی بیمارگونه یا مهرطلبی گرفتار شوید، بسیار زیاد است. کمال‌گرایی افراطی به سادگی می‌تواند شما را در چرخه معیوبی قرار دهد که هیچ وقت از خودتان راضی نشوید و همواره از خود انتقاد کنید.

برای اینکه در این مورد بیشتر بدانید مطالعه کتاب چگونه کمال گرا نباشیم را از دست ندهید. این کتاب به شما می‌گوید چگونه خود را از کمال‌گرایی رها کرده و بدون هیچ ترسی زندگی کنید.

پیش از اینکه به سوال چگونه خود را دوست داشته باشیم، پاسخ بدهیم، به ۶ مورد از مهم‌ترین مزایایی که دوست داشتن خود برایتان به ارمغان خواهد آورد اشاره می‌کنیم:

• افزایش عزت نفس

برخورداری از عزت نفس بالا یکی از مهم‌ترین نشانه‌های سلامت روان است. عزت نفس به معنای ارزشمند دانستن خود است و به این معناست که شما چه‌قدر خودتان را دوست دارید و چه‌قدر قدردان همه ابعاد وجودی منحصربه‌فرد خودتان هستید.

کتاب شش ستون عزت نفس یکی از پرمخاطب‌ترین کتاب‌های بوکاپو است که راهکارهایی عملی برای افزایش و تقویت عزت نفس شما ارائه می‌دهد. مطالعه خلاصه این کتاب در بوکاپو تنها ۲۰ دقیقه از زمان شما را می‌گیرد.

• کاهش استرس

زمانی که خود را دوست داشته باشیم و به خاطر هر چیز کوچکی خودمان را تخریب نکنیم، استرس کمتری را نیز تحمل خواهیم کرد. در دنیایی که روز به روز استرس‌زاتر می‌شود، باید با مهربانی با خودمان از بار استرس‌ها بکاهیم. برای رهایی از استرس می‌توانید از کتاب پایان استرس کمک بگیرید.

• افزایش تاب‌آوری

اگر خود را دوست داشته باشید و برای خود ارزش قائل باشید، گذر کردن از روزهای سخت و برهه‌های حساس زندگی آسان‌تر خواهد بود. ثابت شده است افرادی که دیدگاه بهتری نسبت به خودشان دارند، از آسیب‌های عاطفی مانند طرد شدن یا شکست‌های عاشقانه بهتر عبور خواهند کرد.

• هدفمند شدن

چقدر خودتان را می‌شناسید؟ اگر ما خود واقعی‌مان را بشناسیم و برایش احترام قائل شویم، می‌توانیم بین آنچه خودمان واقعاً می‌خواهیم و آنچه نیروهای بیرونی به ما تحمیل می‌کنند، خواست خودمان را انتخاب کنیم و براساس اهداف واقعی‌مان پیش برویم.

چرا که اگر خود را دوست داشته باشیم، ارزش و احترام خود را وابسته به براورده ساختن خواست جامعه و دیگران نمی‌کنیم.

پیشنهاد مطالعه: چرا و چگونه خود را دوست داشته باشیم؟ (۵ روش برای دوست داشتن خود)

• روابط اجتماعی بهتر

کیفیت رابطه‌ای که با خودتان دارید، تعیین‌کننده کیفیت روابط شما با دیگران است. بنابراین هرچه با خودتان مهربان‌تر باشید، با دیگران نیز بهتر و دوستانه‌تر رفتار خواهید کرد.

هر چه احترام بیشتری برای خودتان قائل شوید، به دیگران هم بیشتر احترام می‌گذارید و از سوی دیگر اگر کسی بخواهد شما را تحقیر کند، چنین اجازه‌ای به او نخواهید داد.

• موفقیت‌های بیشتر

دوست داشتن خود و عزت نفس بالا باعث می‌شود نقاط قوت خود را به خوبی بشناسید، کمتر اشتباه کنید و اگر مرتکب خطایی شدید، در دام احساس گناه‌ دائمی و سرزنش کردن خود نیفتید. از این طریق می‌توانید با درس گرفتن از اشتباهاتتان و اعتماد به نفس بالا، به موفقیت خود کمک کنید.

۵ روش برای اینکه خود را دوست داشته باشید

هرچند دوست داشتن خود در مقام عمل بسیار سخت‌تر از آن چیزی است که در کتاب‌ها خوانده‌ایم یا در شبکه‌های اجتماعی می‌شنویم، اما در اینجا می‌خواهیم به ۵ راهکار کاربردی و قابل‌اجرا در زندگی روزمره برای اینکه خود را بیشتر دوست داشته باشید اشاره می‌کنیم:

• حدود و مرزهای خود را مشخص کنید

بسیاری از ما با مشخص ساختن مرزهای اخلاقی و رفتاری خودمان، برای دیگران مشکل داریم. این مشکل می‌تواند به دلیل تله مهرطلبی، ترس از طرد شدن، ترس از مغرور و پرمدعا به نظر رسیدن یا الگوهای تربیتی نادرست باشد.

فارغ از دلایل این مسئله، فقدان مرزهای مشخص می‌تواند باعث شود سلامت روان شما به خطر بیفتد. باید یاد بگیرید در موقعیت‌هایی که به هر دلیلی خوشایندتان نیست نه بگویید.

وقت و انرژی شما چیزی است که باید برایش ارزش قائل شوید، نه لزوماً توقعات و خواسته‌های بیجای دیگران. به خاطر داشته باشید، مشخص کردن این مرزها یا نه گفتن به معنای خودخواهی نیست، بلکه به معنای ارزش قائل شدن برای خودتان است.

• بزنید قدش!

مل رابینز نویسنده کتاب بزن قدش! این یه قانونه، از یک عادت و راهکار ساده برای عشق‌ورزی به خود سخن می‌گوید: او پیشنهاد می‌دهد هر روز با تصویر خود در آینه، بزنید قدش!

در واقع این کار، یک حرکت فیزیکی ساده نیست، عادتی است که باعث می‌شود شما عشق و حمایتتان را نثار خودتان کنید.

• به کار موردعلاقه‌تان بپردازید

آیا واقعاً برای انجام دادن کارهای موردعلاقه‌تان وقت می‌گذارید؟ با انجام فعالیت‌هایی که واقعاً به آنها علاقه دارید به بهبود رابطه‌تان با خودتان کمک کنید. می‌توانید یک مهارت جدید را امتحان کنید و سعی کنید در آن مهارت به سطح بالایی برسید.

رسیدن به درجات بالا یا تمام کردن یک کار باعث می‌شود احساس بهتری نسبت به خودمان داشته باشیم و احساس کنیم با کفایت، قابل‌اعتماد و باتدبیر هستیم.

• خودتان را با دیگران مقایسه نکنید

ما در جامعه آموخته‌ایم که به دنبال رقابت کردن با دیگران باشیم و به همین دلیل خواسته یا ناخواسته خودمان را با دیگران مقایسه می‌کنیم. اما چنین مقایسه‌هایی بسیار خطرناک‌اند.

اگر به دنبال راهی مطمئن برای ایجاد احساس بی‌کفایتی می‌گردید می‌توانید به مقایسه خودتان با دیگران ادامه دهید! فکر نکنید مجبور هستید طبق معیارهای دیگران زندگی کنید. خودتان را با آنچه دیگران در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند مقایسه نکنید. چنین تصاویری تنها برش‌هایی از واقعیت هستند که معمولاً به طور حیرت‌انگیزی بی‌نقص به نظر می‌رسند.

هر کس در زندگی مسیر خود را می‌پیماید و هیچ کس که نمی‌داند دیگران در زندگی خود با چه چالش‌هایی روبرو هستند. این را بدانید که فقط خودتان از همه آنچه بر شما گذشته است آگاه هستید و هیچ وقت نمی‌توانید خودتان را با کسانی مقایسه کنید که هیچ‌گاه در جایگاه شما نبوده‌اند.

این شما هستید که باید سکان هدایت زندگی‌تان را در دست بگیرید و برای این کار باید به خودتان متکی باشید. کتاب طراح زندگیتان باشید در این راستا به شما کمک خواهد کرد.

• به نظر دیگران اهمیت ندهید

دقیقاً به همان دلایلی که نباید خود را با دیگران مقایسه کنید، به همان دلایل هم لازم نیست دائم به نظر دیگران توجه کنید و معیارها و انتظارات دیگران را در زندگی‌تان دخالت بدهید. هیچ‌کس در جایگاه شما قرار ندارد.

هیچ گاه نخواهید توانست به گونه‌ای رفتار کنید که همه را راضی نگه‌ دارید. چنین چیزی عملاً غیرممکن است. بنابراین وقت و انرژی خود را برای کسب رضایت دیگران هدر ندهید.

• به خودتان اجازه اشتباه کردن بدهید

فکر نکنید اشتباه کردن فقط برای بچه‌ها یا جوان‌ها مجاز است! همه ما انسان هستیم و هیچ‌کداممان کامل و بی‌نقص نیستیم و هیچ‌گاه آنقدر تجربه نخواهیم داشت که مطمئن شویم اشتباه نخواهیم کرد.

هر اشتباهی هر چقدر بد، می‌تواند درسی در دل خود داشته باشد که از هزاران اشتباه دیگر در آینده جلوگیری می‌کند. بنابراین از اشتباه کردن نترسید. خودتان را ببخشید، از اشتباهاتتان درس بگیرید و رشد کنید.

یکی از کتاب‌هایی که می‌تواند به شما نشان دهد چگونه باید بعد از شکست به میدان مبارزه برگردید، کتاب انتظار چنین فاجعه ‌ای را نداشتم است. مطالعه این کتاب را از دست ندهید.

نتیجه‌گیری

در این مقاله سعی کردیم به این سوال پاسخ بدهیم که چرا و چگونه باید خود را دوست داشته باشیم. دوست داشتن خود باعث می‌شود عزت نفس بیشتر، استرس کمتر، موفقیت‌های بزرگ‌تر، تاب‌آوری بیشتر و روابط اجتماعی عمیق‌تری را تجربه کنیم و از روابط سمی، احساسات منفی و بی‌کفایتی رها شویم.

برای اینکه بتوانیم عشق به خود را تجربه کنیم، باید دست از مقایسه کردن خود با دیگران برداریم، به نظرات دیگران کمتر اهمیت بدهیم، فرصت اشتباه کردن را از خود دریغ نکنیم و مرزهای خود را مشخص کنیم.