ثبت نام و دریافت هدیه
شهرام در یک روز سرد زمستانی تصمیم می‌گیرد تا بالاخره هر طور شده، خواندن زبان انگلیسی را شروع کند یا بهرام در یک روز گرم تابستانی تصمیم خودش را می‌گیرد از صبح شنبه، هر روز نیم‌ساعت در پارک سر کوچه ورزش کند. شهرزاد هم تصمیم قاطعی می‌گیرد که هر طور شده خواندن برای کنکور ارشد را آغاز کند. اما متاسفانه هر کدام از این عزیزان برای ایجاد این تغییرات مثبت در زندگیشان با مقاومت ذهنی و درونی روبه‌رو شده‌اند و نتوانستند آن‌جور که باید و شاید در مسیر این تغییر، قدم بردارند!
شاید داستان شهرزاد، شهرام و بهرام برای شما آشنا باشد. شما هم به احتمال زیاد سعی کرده‌اید تغییری مثبت و سازنده را در زندگی‌تان ایجاد کنید اما با رفتارهایی، جلوی این تغییر را گرفته‌اید. در این مقاله سعی داریم به چرایی این اتفاق‌ها بپردازیم و راهکارهایی را برای شکست آن‌ها ارائه کنیم. با ما تا انتهای این مقاله از مجله بوکاپو همراه باشید.
مقاومت ذهنی یا درونی چیست؟
اول و مهم‌تر همه باید اشاره کنیم که مقاومت ذهنی یک واکنش ذهنی و روانی نسبتبه تغییر است. این مقاومت نوعی مکانیسم دفاعی از خودمان است که با استفاده از آن در برابر تغییر مخالفت میکنیم یا مبارزه با اصلاح رفتاری که باید تغییرش دهیم را شروع میکنیم.
مقاومت در اینجا به این معناست که با وجود داشتن انگیزه بالا برای انجام کارهای عالی، در ذهن و درونمان در برابر این تغییر مبارزه میکنیم!
سابلیمینال رفع مقاومت ذهنی
سابلیمینال به‌طور خلاصه پیامی است که از رادار ذهنی عبور می‌کند، خود را به اعماق وجود ضمیر ناخودآگاه می‌رساند و بر آن اثر می‌گذارد. برای نمونه و تقریب ذهن به این مثال‌ها توجه کنید:
- جاسازی یک پیام در یک آهنگ در فرکانس‌های بالا یا پایین یا در برعکس کردن موزیک
- جاسازی کلمات و تصاویر در بین فریم‌های یک فیلم (معمولاً این موارد در حد یک فریم یا در نهایت یک‌دهم ثانیه به نمایش گذاشته می‌شود.)
- طرح‌ها یا عکس‌هایی که حاوی تصاویر پنهان یا ظریف هستند
روانشناس‌ها و دانشمندها در مورد اینکه آیا پیام‌های ناخودآگاه در متقاعد کردن افراد به انجام یا خواستن کاری که تمایلی به انجام آن ندارند، موثر هستند یا خیر به توافق کاملی نرسیده‌اند و اختلاف نظر دارند. برخی افراد متقاعد شده‌اند پیام‌های سابلیمینال معجزه می‌کنند اما در بطن کار که عمیق می‌شوی می‌بینی این معجزه کار اثر دارونما بوده است.
با این حال تحقیقات حاکی از آن است که این تصاویر بر رفتار و اعمال افراد تاثیرگذار است. البته اثر این پدیده برای مدت کوتاهی دوام می‌آورد اما این موضوع باعث نشده است که شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ برای استفاده از آن پا پس بکشند.
سابلیمینال یکی از روش‌هایی است که می‌توان برای تسخیر ذهن مشتریان استفاده کرد. شاید نتوان اثر سابلیمینال را برای بهبود مقاومت ذهنی نادیده گرفت، اما آن‌قدر هم جدی نیست که به عنوان یک روش درمان جدی به آن نگاه کرد. قطعا این موضوع باید ریشه‌ای‌تر حل شود که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
۵ گام موثر برای غلبه بر مقاومت ذهنی
برای اینکه این مقاومت درونی را بشکنیم یا با آن جوری کنار بیاییم و با صلح در کنار هم زندگی کنیم، نیاز است راه‌های غلبه بر آن را بشناسیم تا دست‌کم دست برتر را در این نبرد داشته باشیم! در ادامه ۵ گام موثر برای غلبه بر مقاومت درونی و ذهنی را با هم مرور میکنیم:
۱. قدم اول: مقاومت را بپذیرید!
بزرگ‌ترین قدم شما برای اینکه بر این مقاومت پیروز شوید این است که آن را به رسمیت بشناسید و یا دست‌کم احتمال وجود آن را قبول کنید. سعی کنید فهرستی از انواع مقاومت‌هایی که در گذشته تجربه کرده‌اید را لیست کنید.
مقاومت‌هایی مانند اهمال کاری، خودآزاری، خستگی یا تمایل به تسلیم شدن. سعی کنید این لیست را در دسترس خودتان و جایی که همیشه چشمتان به آن باشد قرار دهید تا زمانی که اندکی حس مقاومت در شما به وجود آمد با دیدن این لیست به خودتان بیایید و تشخیصش دهید.
۲. قدم دوم: برای موانع آماده شوید!
مقاومت ذهنی در مواجهه با موانعِ غیرمنتظره به‌طرز چشمگیری افزایش می‌یابد. بنابراین برای آن لحظه برنامه‌ریزی کنید و خود را برای چیزهایی آماده کنید که مانع از تغییرات دلخواهتان می‌شود. به‌طور مثال اگر بخواهیم پیاده‌روی صبحگاهی را در برنامه خود قرار دهیم چه موانعی ممکن است در مسیرمان قرار بگیرد؟ آب‌وهوا، جلسه‌های کاری صبحگاهی، شب‌بیداری و تماشای فیلم و سریال تا پاسی از شب، بیماری و…
یکی از روش‌هایی که می‌تواند به ما در این مرحله کمک کند، برنامه‌ریزی است. رایدر کارول روشی را ابداع کرده که به احتمال خیلی زیاد، آوازه‌اش به گوشتان خورده است. او با استفاده از این روش به شما کمک می‌کند تا با ردیابی گذشته، کارهای زمان حال را سامان‌بخشی کنید و کارهای آینده را هم طراحی کنید. این روش را در کتاب برنامه ریزی به روش بولت ژورنال می‌توانید یاد بگیرید.
۳. قدم سوم: «چرایی» خود را به‌یاد بیاورید
گاهی این‌قدر درگیر جزییات یا موانع مسیری که قدم در آن می‌گذاریم می‌شویم که هدفمان از ورود به این مسیر را فراموش میکنیم. گاهی فراموش میکنیم که چرا می‌خواهیم تغییر کنیم؛ چرا این تغییر برایمان مهم است و چه سودی برایمان دارد.
یکی از علت‌های این فراموشی کم‌انگیزه شدن است. برای اینکه در این مسیر ادامه دهیم باید روش های افزایش انگیزه برای انجام کارها را فرا بگیریم تا در این مسیر کم نیاوریم و با قدرت ادامه دهیم.
این یادداشت به چرایی شما برای تغییر، تبدیل می‌شود. سعی کنید این لیست که شامل دلایل قانع‌کننده برای تغییر است را در جلوی چشمانتان قرار دهید تا با دیدن مداوم آن به خودتان دلایل این تغییر را یادآوری کنید و مقاومت ذهنی خود را بشکنید.
به‌عنوان مثال، یادداشتی را روی درب یخچال، کنار آینه دست‌شویی یا حمام قرار دهید. یا این دلیل‌ها را می‌توانید در قالب عکسی به‌عنوان پس‌زمینه گوشیتان قرار دهید تا در هر لحظه، جلوی چشمانتان باشد.
برای ایجاد چرایی خودتان، سعی کنید به این سوال‌ها پاسخ دهید:
- اگر تغییر نکنم چه اتفاقی می‌افتد؟
- اگر تغییر نکنم چه اتفاقی نمی‌افتد؟
- اگر تغییر کنم چه اتفاقی می‌افتد؟
- اگر تغییر کنم چه اتفاقی نمی‌افتد؟
۴. قدم چهارم: تیم پشتیبانی بسازید
همان طور که می‌دانیم، تغییر ممکن است سخت باشد. هنگامی که مقاومت رخ می‌دهد، تلاش برای مقابله با این تغییر می‌تواند وسوسه‌انگیز باشد. با این حال استفاده از تجربه دیگرانی که تغییر را تجربه کرده‌اند می‌تواند راهگشا و ارزشمند باشد. بنابراین، قبل از شروع، شبکه پشتیبانی خود را مشخص کنید! اینکه چه کسی یا چه کسانی در این مسیر همراه شما هستند.
این فرد می‌تواند یک دوست قابل اعتماد، همکار یا یکی از اعضای خانواده‌تان باشد. اگر نمی‌خواهید کسی از دوستان یا آشنایان از این مسیری که در آن قدم برداشته‌اید بویی ببرند، می‌توانید دست‌به‌دامان فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شوید.
می‌توانید خواسته خود را در گروه‌های تلگرامی مرتبط درخواست کنید یا در قالب توییتی در توییتر آن را منتشر کنید و از افراد بخواهید که این مسیر را با هم بروید و با هم هم‌مسیر شوید. البته قبل از آن، یادتان نرود به مقاله آداب معاشرت در فضای مجازی چگونه است؟ سری بزنید تا خدایی نکرده در ارتباط‌های مجازی سوءتفاهمی برای دیگران ایجاد نشود.
۵. قدم پنجم: یاد بگیرید و تنظیم کنید!
هر بار که با مقاومت روبه‌رو می‌شویم، این فرصت را داریم که از آن درس بگیریم. به‌جای ناامید شدن، می‌توانیم از فرآیند تغییر به‌عنوان تجربه‌ای برای یادگیری بیشتر استفاده کنیم.
رصد، تجزیه‌وتحلیل و ارزیابی‌هایی که در مسیر این تغییر داریم، می‌تواند به ایجاد خودآگاهی درباره رفتارهای مقاومتی‌مان کمک می‌کند و در کنار آن به برنامه ریزی بهتر، کاهش استرس و افزایش حس خوش‌بینی نسبت به اتفاق‌های آینده کمک کند.
خواندن خلاصه کتاب مرا بیرون بیاور نوشته پیتر هیمل من را به شما برای این یادگیری و تنظیم پیشنهاد میکنیم. چرا؟ به این دلیل که جعبه‌ابزار کامل شما برای غلبه بر افکار منفی است؛ همان افکاری که سد راه شما در مسیر موفقیت هستند.
تست مقاومت ذهنی
قبل از اینکه در مورد تست مقاومت ذهنی صحبت کنیم باید اشاره کنیم که خیلی از تست‌های موجود در اینترنت شاید نتواند به خوبی، آنچه که هستید را تشخیص دهند و ممکن است با راهنمایی‌های جواب این تست‌ها ره به ترکستان ببرید!
ما هم با توجه به اینکه منبع مناسبی برای این تست پیدا نکرده‌ایم توصیه میکنیم حتما از روانشناسان برای این امر کمک بگیرید. اگر نمی‌توانید این مسیر را به تنهایی بروید و نیاز دارید تا در این مسیر از مشاوره و کمک افراد خبره استفاده کنید، لطفا به تست‌های نامعتبر اعتماد نکنید و با کمک یک روانشناس خبره، به جنگ مقاومت ذهنی خود بروید.
لب کلام
تغییر می‌تواند پیچیده به نظر برسد اما نکته کلیدی در دو چیز است:
مدیتیشن می‌تواند به آرامش ذهنی‌تان کمک کند تا با تسلط بیشتر بر ذهن، در این مسیر پیشروی کنید. در انتها هم خواندن کتاب همه چیز را تغییر بده را به شما پیشنهاد میکنیم. این کتاب به شما کمک می‌کند تا شکست‌ها را دور بریزید و باقدرت به مسیرتان ادامه دهید. در نهایت از شما می‌پرسیم: شما چه تجربه‌ای از مقاومت ذهنی داشته‌اید؟ آیا توانسته‌اید این مقاومت را بشکنید؟ در قسمت کامنت‌ها منتظر شنیدن تجربه‌هایتان هستیم.
مقاومت ذهنی یا درونی واکنشی ذهنی نسبتبه تغییر است. این مقاومت نوعی مکانیسم دفاعی از خودمان است که با استفاده از آن در برابر تغییر مخالفت میکنیم یا مبارزه با اصلاح رفتاری که باید تغییر پیدا کند را شروع میکنیم.
برای شکست مقاومت ذهنی نیاز است تا این ۵ گام را طی کنیم: پذیرش مقاومت، آمادگی برای موانع، پیدا کردن چرایی، ساخت تیم پشتیبانی، یادگیری و تنظیم. در کنار این پنج گام، مدیتیشن و مراجعه به روانشناس نیز راهگشاست.
